Quantcast
Channel: مهرخانه :: رواق »آسیب اجتماعی
Viewing all articles
Browse latest Browse all 5

دختران و شبکه های اجتماعی

0
0

حمیده معارف

دختران و شبکه های اجتماعی
عجیب نیست که تکنولوژی؛ مرزهای فرهنگی و اجتماعی و حتی جغرافیایی را دستخوش تغییرات کرده باشد، به گونه ای که از آن در برخی کشورها به عنوان بحران اطلاعات یاد شود.

و در این میان طبیعی است که با پیشرفت فن آوری، تأثیرات محسوس و نامحسوس زیادی را بر زندگی دختران مشاهده کنیم . دسترسی جوانان و نوجوانان بخصوص دختران به انواع گوناگون رسانه ها به هیچ وجه قابل مقایسه با گذشته نیست. بنا بر تحقیقی در غرب، نوجوانان تقریباً سی و هشت ساعت در هفته، غرق در رسانه ها و شبکه های اجتماعی هستند؛ گاهی هم به رادیو گوش می دهند، تلویزیون تماشا می کنند، از سی دی استفاده می کنند و یا به بازی های ویدیویی مشغول می شوند.

درمیان همه سرگرمی های امروزی، اینترنت با تمام آثار مثبتی که روی دختران می تواند داشته باشد، دنیایی خطرناک از ناشناخته ها و گاه تبهکاران را به حریم خانه می آورد. دنیایی که شاید با ورود به آن برخی از دختران از خود بی خود شده و در پی فعالیت های مجازی خواستار حقیقی شدن روابط و دوستی های آن شوند و با خلط کردن دنیای مجازی و حقیقی دچار مشکلات عمیق احساسی و رفتاری بشوند. با توجه به اینکه اینترنت طی سال های اخیر رشدی تصاعدی داشته است؛ به نظر کارشناسان، شناخت تأثیرات بلندمدت آن بر دختران به این زودی ها میسر نیست. ورود به اینترنت و عضویت در شبکه های اجتماعی گوناگون امکان سر زدن رفتارهایی را به دختران می دهد که ضرورتاً در دنیای واقعی آنها جایی ندارد و چه بسا مورد پسند خانواده ها هم نباشد . بعضی از این رفتارها، واقعاً منفی هستند و هیچگونه توجیه عقلی و یا شرعی ندارند مانند چت با جنس مخالف به گونه ای که هدف از این چت ها رفتارها و روابط جنسی باشد. اینترنت جایی است که دختران می توانند هرچه می خواهند باشند و شخصیتی را به نمایش بگذرانند که نیستند . به زبان دیگر می توان گفت که شبکه های اجتماعی در واقع محیط مناسبی هستند برای بستر سازی دروغ و حیله و به دام کشیدن دختران جوان چه برای بهره گیری جنسی به صورت مجازی و چه برای بهره گیری جنسی به صورت غیر مجازی!

در این میان توجه شما را به پرسشنامه ای که در بین ۵۰۰ دختر جوان توزیع شده جلب می نمایم. در این پرسش نامه، سوالهایی درباره شبکه های اجتماعی و فعالیت در آنها بیان شده از دیگر گزینه های این پرسش نامه سن، میزان تحصیلات، تعداد فرزندان در خانواده، و محل قرار گیری کامپیوتر در منزل می باشد.

عدم نظارت، علت استفاده ناصحیح از شبکه های اجتماعی
طبق این تحقیق ۷۰ درصد دخترانی که فرم پرسشنامه را کامل کرده بودند ، علت حضور در شبکه های اجتماعی را ارتباط آزادانه با جنس مخالف دانستند. عده ای هم به تشریح این مقوله پرداخته بودند و توضیح داده بودند که به دلیل داشتن خانواده های سنتی ، برای شناخت جنس مذکر و ارتباط با آنها ناچارند از شبکه های اجتماعی بهره بگیرند! آنها شبکه های اجتماعی را محلی برای تبادل فرهنگ! می دانستند.

جالب است بدانید که این گروه که ۷۰ درصد را از شامل می شدند ، کامپیوتر هایشان در اتاق شخصی شان بوده و برای رفتن به شبکه های اجتماعی و رابطه با جنس مخالف شرایط ایده آلی داشتند! در صورتی که والدین باید برای جلوگیری از استفاده ی ناصحیح از کامپیوتر و اینترنت ، طوری زمینه سازی کنند که سیستم در محلی که سایر افراد خانواده هم به آن چه به صورت نگاه از دور و چه به صورت نزدیک دسترسی داشته باشند . اکثر روانشناسان معتقدند که کامپیوتر باید در گوشه ی حال یا پذیرایی و یا حتی در اتاق والدین قرار داشته باشند که فرزندان مجبور باشند برای استفاده ی از آن تابع قوانین و صد البته کنترل نامحسوس والدین قرار بگیرند.

واضح است که با نبود والدین و خلوت بودن اتاق فرزندان، آنها به سمت استفاده های ناصحیح از اینترنت خواهند رفت.

شیوا ۱۷ ساله و یک خواهر و یک برادر کوچکتر از خود دارد. او برای اینکه با خواهرو برادرش سازگاری ندارد کامپیوتر را به اتاق شخصی اش انتقال داده . او در شبکه های اجتماعی به دنبال دوست غیر هم جنس می گردد. گاهی در شبانه روز ۶ ساعت در شبکه های اجتماعی می چرخد بی آنکه برای خانواده اش مهم باشد. او از این طریق توانسته با پسرهای زیادی به صورت مجازی ارتباط دوستی ایجاد کند و حتی به ارضای نیازهای جنسی خود به صورت مجازی بپردازد!

فرار از تنهایی، علت رجوع به شبکه های اجتماعی
۲۴ درصد از دخترانی که پرسشنامه را پر کرده بودند ، معتقد بودند که تنهایی شان را با شبکه های اجتماعی پر می کنند . این عده به شدت افراد گروه قبل معتاد به شبکه های اجتماعی نیستند .آنها فقط به دلیل احساس تنهایی که در بعضی ساعات روز دچارش می شوند به سراغ شبکه های اجتماعی می روند . عوامل ساده ای مانند: تماشای اخبار توسط خانواده (والدین) در تمام ساعات و برخی برنامه های تکراری که مورد پسندشان نیست ، به سراغ اینترنت و شبکه های اجتماعی می روند. تعدادی از افراد قرار گرفته در این گروه ، کامپیوترشان در اتاق شخصی شان است و عده ای در کنار پذیرایی . آنچه که در این تحقیق بطور شفاف به نظر می رسد این است که می شود با یک برنامه ریزی توسط پدر و مادر ، این گروه را از خطر جدی انحراف موجود در شبکه های اجتماعی ایمن نگه داشت.

پارمیس ۱۸ ساله و دختر کوچک خانواده است. او یک برادر بزرگتر دارد که سال دوم دانشگاه است . کامپیوتر آنها در اتاق شخصی برادرش است و زمانهایی که برادرش در خانه نیست ، او می تواند از کامپیوتر استفاده کند.

شبکه های اجتماعی تنها ترین گزینه ی تفریح اوست. تنها گزینه ای که می تواند در آن به راحتی حرف های دلش را بزند . با پسرها دوست شود بدون آنکه خانواده اش متوجه شوند و از این طریق می تواند با جنس مخالف ارتباط داشته باشد. او معتقد است که پدر و مادرش به هیچ وجه برایش قابل درک نیستند و البته این یک حس مشترک میان آنهاست.

او در فرم مربوط به نظر سنجی اش نوشته بود: اکثر شب ها خوابم نمی برد و دلم میخواد سری به شبکه های اجتماعی بزنم و با هم سن و سالانم صحبت کنم. اما به دلیل اینکه نمی توانم به اتاق برادرم برم ، امکان استفاده ی شبانگاهی از اینترنت را ندارم .

خانواده راز موفقیت و دوری از انحراف
۱۶ درصد باقیمانده از افرادی که پرسش نامه را پر کرده بودند؛ آشنایی مختصری با شبکه های اجتماعی داشتند اما علاقه ای به وقت گذرانی در این شبکه ها را نداشتند. این گروه زمانهایی را که در خانه هستند با والدین و افراد خانواده در کنار یکدیگر سپری می کردند. ساعات منظمی برای درس خواندن، تفریح دسته جمعی با اعضای خانواده داشتند. تا مجبور نشوند به سراغ کامپیوتر نمی روند و بیشتر استفاده شان از کامپیوتر مربوط به تحقیقات درسی و بهره گیری از سی دی های درسی است.

یاسمین ۱۷ ساله و جز افراد این گروه است. او دو برادر کوچکتر از خود دارد که چند ساعت در طول روز به درسهای آنها رسیدگی می کند. کامپیوتر آنها در پذیرایی قرار دارد. یاسمین برنامه ی منظمی برای درس خواندن و تفریح دارد. خانواده او هر هفته آنها را به پارک یا کوه می برند . جمعه ها هم با تمام خاله ها و دایی هایش همه در منزل مادر بزرگشان جمع هستند و با دختر خاله ها و دختر دایی ها بازی های فکری انجام می دهد . او معتقد است که شبکه های اجتماعی بزرگترین عوامل به هدر دادن وقت هستند . او در فیس بوک اکانت دارد اما یکبار فقط برای اینکه ببیند شبکه اجتماعی چگونه است ، به آن مراجعه کرده و هنگامی که متوجه شده شبکه ی اجتماعی برایش جذابیتی ندارد دیگر سراغ آن نرفته . او از قسمت سرچ گوگل استفاده ی بیشتر و مفید تری دارد تا از شبکه ی اجتماعی و معتقد است اکثر کارهای هنری مخصوصا آشپزی که تا کنون یاد گرفته از سرچ در گوگل آموخته .

از نمونه های بالا ، واضح دریافته می شود که خانواده ها نقش موثری در هدایت فرزندان به سوی استفاده ی صحیح از اینترنت دارند .
در تمامی دنیا از اینترنت برای گرفتن اطلاعات در زمینه پژوهش های علمی، خرید، فروش و غیره استفاده می شود، در این کشورها مطالب و اخبار به صورت درست و واقعی قبل از اینکه وارد سایت شود، در اختیار خبرگزاری ها قرار می گیرد و دیگر نیازی نیست مردم دنبال کسب این گونه مسائل از اینترنت باشند و مطالب را برعکس دریافت کنند. جایگاه اینترنت در همه جای دنیا و حتی در ایران مشخص است، اما مشکل این است که از لحاظ فرهنگ استفاده از اینترنت هنوز خیلی عقب هستیم و والدین باید حساسیت بیشتری در این باره به خرج بدهند .
طبق نتایج این تحقیقات و همچنین نظر سنجی از متخصصان، به این نکته پی می بریم : بهترین کاری که می توان در مورد استفاده ی جوانان و بخصوص دختران از اینترنت و شبکه های اجتماعی ، پیشنهاد داد این است که قبل از فراهم آوری امکان استفاده از اینترنت یک خط مشی کامل، شفاف و دقیق درباره نحوه استفاده از اینترنت و مهم تر از آن ، شبکه های اجتماعی ترسیم شود. والدین می توانند بر اساس یک برنامه ریزی ِ تربیتی در منزل رایانه را دریک مکان عمومی بگذارند. زمانی را به استفاده نوجوان از اینترنت اختصاص دهند و خود نیز وی را در این زمینه همراهی کنند.

شبکه های اجتماعی و فعالیت های درونی آن
برخی شبکه های اجتماعی را ابزاری برای بیان نظرات ، ایده ها ، خواستگاه ها و برخی نیز آن را برای نشان دادن حضور و فعالیت خود می دانند . عده ای از استفاده ی خود را محدود به خواندن نظرات دیگران کرده و افرادی هم هستند که می خواهند با حضور در این نوع شبکه ها خود را افرادی فعال و اجتماعی مطرح کنند و از این طریق به بیان تفکرات و عقایدشان پرداخته و از طریق سایر فعالان در شبکه نظریاتشان را نشر بدهند .

گروه هایی هم چون شیطان پرستان ، فمینیست ها و … از این دست هستند . افرادی که عقایدشان در جامعه مقبولیت اجتماعی –فرهنگی و دینی ندارد و سعی دارند تا از طریق شبکه های اجتماعی مروّج اعتقادات بی پایه و اساس خویش باشند .

گروهی دیگر از فعالان شبکه‌های اجتماعی علاوه بر شکل‌دهی جدید به عرصه و فضای تعاملات رودرروی اجتماعی و کنش‌های میان فردی، نقش مهمی هم در نحوه انجام تعاملات شغلی و تجاری ایفا می‌کنند.

در بحث از آسیب‌شناسی شبکه‌های اجتماعی،بخصوص برای دختران؛ نکته‌ی حائز اهمیت، ریسک بسیار بالای این گونه شبکه‌ها از لحاظ آسیب‌های اجتماعی و فرهنگی می‌باشد.

شبکه های اجتماعی و وابستگی های نامعقول
در شبکه های اجتماعی علاوه بر امکان ایجاد قرار دهی مطلب جدید ، کاربران ساعت‌های بسیاری را برای چت کردن با دوستانشان و چک کردن صفحه شخصی در شبکه‌ صرف می‌کنند. در واقع چک کردن صفحه شخصی، مطالعه‌ی به روزرسانی‌های دوستان مختلف و نظر دادن روی عکس‌ها و فیلم‌های دیگران، به عادتی ناخودآگاه تبدیل شده است که در کوتاه مدت تمرکز افراد بر امور جاری زندگی و یا فعالیت‌های شغلی را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد. پس از مدتی فعالان در این شبکه ها متوجه وابستگی خود به شبکه و گاهی وابستگی شدید به افرادی از جنس مخالف می شوند که در شبکه ی اجتماعی عضو است . این وابستگی گاهی خطر ساز شده و تا حدی جلو می رود که روابط از کادر مجازی خارج شده و پس از تبادل شماره تماس کار به قرار های خیابانی کشیده شده و در نهایت منجر به تجاوز و اعمال منافی عفت می شود .

با گسترش و کاربرد روزافزون شبکه‌های اجتماعی، مجرمانی که قصد سوء استفاده جنسی از دختران نوجوان و جوان، را دارند به شبکه‌های اجتماعی رو می‌آورند تا بتوانند قربانیان خود را به سادگی به چنگ آورند؛ دختران به سادگی به هر کسی که در دنیای مجازی به آن‌ها ابراز علاقه کند اعتماد کرده و در دام این تبهکاران می‌افتند.

به هر حال با توجه به بالا گرفتن تب شبکه های اجتماعی در میان جوانان، خانواده ها باید با برنامه ریزی امکان استفاده از اینترنت و رایانه را برای فرزندانشان فراهم کنند و با بستر سازی مناسب فرزندانشان را با خطرات احتمالی اینترنت و شبکه های اجتماعی آگاه سازند. از سوی دیگر لازم است که آنها را به حفظ حریم و عفت چه در دنیای حقیقی و چه در دنیای مجازی تشویق و ترغیب نمایند. ایجاد و برگزاری تفریحات سالم در کنار اعضای خانواده ، حس دلگرمی رادر جوانان ایجاد کرده و مانع ورود آنها به ابتذال اینترنتی می شود.


Viewing all articles
Browse latest Browse all 5

Latest Images

Trending Articles





Latest Images